Bastiaan over zijn bezoek aan ons schoon drinkwater project Mukono 2.0 in Oeganda.

Mukono project 2.0, Uganda

Een indrukwekkende serie prachtige foto’s

Fotograaf Bastiaan Woudt reide samen met de Marie-Stella-Maris Foundation naar Mukono in Oeganda. Hier bezochten zij één van de schoon drinkwater projecten die daar met de hulp van Marie-Stella-Maris Foundation wordt eïmplementeerd. Binnen het project valt o.a. de realisatie van regenwatertanks, community waterputten en toiletblokken voor een aantal basisscholen, zodat de toegang tot schoon drinkwater en hygiëne voor de lokale community verbetert. We nodigden Bastiaan uit om - met het thema ‘water’ in zijn achterhoofd, met ons mee te reizen en te doen waar hij goed in is; prachtige beelden maken.
In gesprek met Bastiaan Woudt deelt hij zijn persoonlijke verhaal; waaromhij mee is gegaan naar Oeganda, hoe hij de reis heeft beleefd en over wat het hem - naast een indrukwekkende serie prachtige foto’s - heeft gebracht.

"The Queen of Mukono. Zij liep daar gewoon, met haar jurkje wapperend in de wind, een parelkettinkje om haar nek en handen; alles klopte.”

Interview met Bastiaan Woudt

Waarom ben jij op de uitnodiging van de Marie-Stella-Maris Foundation ingegaan?

Ik zag het eigenlijk gelijk zitten om een aantal redenen. Ik was al eerder in Afrika geweest, maar nog nooit in Oeganda. In 2015 heb ik voor een ander goed doel de Kilimanjaro in Tanzania beklommen, maar heb daar vanwege een strakke planning vrijwel niks van het land kunnen zien. Toch heeft die
korte reis en het continent mij enorm geïnspireerd om eenmaal weer terug in Nederland in mijn werk door te gaan op het thema Afrika in verschillende shoots en styling. Ook kende ik de Marie-Stella-Maris Foundation al via Linelle Deunk; zij zit bij dezelfde gallery als ik. En Ernst Coppejans en Robin de Puy - voor mij bekende namen, waren ook al eerder met de Foundation mee op reis geweest. Ik had eerder zelfs wel eens bij Roy Kahmann (eigenaar van GUP magazine) laten vallen dat het mij te gek leek om ook zoiets te kunnen doen.

Bovendien, omdat de reis gekoppeld is aan een goed doel, heeft het meerdan alleen ‘ik naar Oeganda’. Je hebt meer een verhaal achter je fotografie en je komt op plekken waar je anders gewoonweg niet komt. Zonder de Marie-Stella-Maris Foundation was ik hier nooit naartoe gegaan (wijst naar zijn fotoserie).

Wat was jouw eerste indruk van het leven in Mukono?

Je stelt je er op in dat daar niks is. Als water daar al een issue is, dan zal men er voor de rest ook niks hebben, toch? Ondanks dat zij veel minder hebben dan wij, proberen ze er toch iets van te maken.

Net zoals het meisje ‘The Queen of Mukono’; je zou zeggen dat zij volledig voor de foto gestyled is, maar zij liep daar gewoon echt zo rond met een parelkettinkje om haar nek en handen, met een hoedje op en een mooie jurk aan die door de wind wapperde. Het was net alsof zij uit een andere tijd kwam. Wat me erg op viel is dat de mensen daar niet bij de pakken neerzitten, maar juist veel positiviteit en kracht uitstralen.

Wat doet reizen met jouw inspiratie voor fotografie?

Als ik mij te veel op een reis ga voorbereiden en focussen, baal ik als het me niet lukt om vast te leggen wat ik allemaal van te voren bedacht had. Ergens helemaal blanco in gaan en dan zien wat er gebeurd, werkt voor mij het beste. In Oeganda had ik in één dag veertig portretten geschoten en voelde meteen: ‘Ja, dit gaat goed komen!’ We hadden ook enorm geluk met de lokale partner, George, die samen met ons door Mukono rondreed. Hij kende alle plekken en sprak de taal. Dat heb ik op mijn vorige reizen niet gehad en dan kom je met minder beelden terug. In Marokko was het aanspreken van mensen super lastig en dat miste ik daar heel erg. Het lukt uiteindelijk wel, maar ik heb nog nooit eerder in drie dagen genoeg beeld geschoten om een boek te maken - en dat heb ik in Oeganda wel gedaan!

Wat betekent fotografie voor jou?

Het is voor mij een manier om mijn visie te uiten en om te laten zien wat ik interessant vind. Fotografie is wat mij betreft een makkelijk en snel medium omdat je gewoon ter plekke beeld kunt maken.

Ik fotografeer iemand misschien niet altijd “zoals hij of zij is”, maar geef er graag mijn eigen interpretatie aan. Een verhaal achter een serie is fijn, maar ik ben ook van mening dat het goed is om gewoon dingen te doen - omdat je het mooi vindt, omdat het bij je past.

Hoe zou jij jouw fotografie aan een onbekende omschrijven?
Ik denk dat er in mijn beelden altijd een tijdsloosheid zit. Eigenlijk kan je bij geen enkel beeld van mij zien in welke tijdsperiode het is gemaakt; daar ben ik altijd naar op zoek. Als ik fotografeer laat ik tijdselementen zoals logo’s, merknamen en reclameborden, zoveel mogelijk weg. Mijn inspiratie komt uit oude fotografie en dat probeer ik altijd mee te nemen in wat ik nu doe. Daarnaast ben ik ook altijd op zoek naar dynamiek; een bepaalde vorm van beweging. En of dat nou letterlijk beweging in een foto is, of een suggestie van beweging - dat maakt niet uit. Daarom werk ik ook veel met onscherpte, dat geeft voor mij een bepaald gevoel. Ik heb niks met haarscherpe fotografie. Als ik bijvoorbeeld kijk naar de fotografie van mijn grote inspiratiebronnen Man Ray, Paolo Roversi of Irving Penn dan
zit daar veelal een bepaalde sfeer in. Ik kan moeilijk omschrijven wat dat precies is, maar het heeft te maken met dat er ook iets tot de verbeelding moet spreken; een soort van mysterie creëren, zodat mensen er naar blijven kijken en zich afvragen; hoe zit dat nou? Dat vind ik belangrijker dan dat alles zo te zien is; dat wordt voor mij saai.

"Ik creëer graag een soort van mysterie, zodat mensen er naar blijven kijken en zich afvragen; hoe zit dat nou?"

‘Water is Life’ staat binnen de Marie-Stella-Maris Foundation centraal. Hoe was dit voor jou van toepassing in Oeganda?

Voordat ik mee op reis ging, kreeg ik vanuit de Marie-Stella-Maris Foundation het verzoek om mij te focussen op het thema ‘water’. Dit was voor mij een nieuwe manier van werken, maar eenmaal in Oeganda ben ik hier heel bewust naar op zoek gegaan. In eerste instantie hebben we samen met George, onze lokale partner en gids, de community wells bezocht. Eenmaal daar merkte ik dat het water uit een community well niet genoeg connectie met water had voor mij. Ik wilde liever naar een plek waar ik het element water echt kon zien, zodat het duidelijk is waar het om draait. Uiteindelijk zijn we beland bij een vissers community, vlak aan het Victoriameer.

Hoe kijk jij terug op de fotoserie?

Ten eerste is het nog nooit voorgekomen dat er uit één project zoveel materiaal is gekomen. Het was ontzettend uniek dat onze lokale partner ons de hele reis begeleidde. Als ik iemand wilde fotograferen, kon ik hem dat gewoon vragen en zo kom je in bijzondere situaties terecht. Toen wij bijvoorbeeld in de community aankwamen om de regenwatertanks te bekijken, stond een hele familie ons op te wachten. Zij waren de Marie-Stella-Maris Foundation super dankbaar voor alles wat er voor hen mogelijk is gemaakt, en gingen dan ook graag op de foto. Hun leven is door het waterproject echt veranderd. Uiteindelijk zijn het 107 beelden geworden en het wordt heel lastig om daar een selectie uit te maken. Het doel is om een tentoonstelling te realiseren van ongeveer 25 beelden. Daarnaast ben ik van plan om de definitieve selectie naar de lokale partnerorganisatie ‘Katosi Women Development Trust’, en natuurlijk naar George, te sturen. Ik merkte dat veel mensen het heel leuk vonden om mee te werken aan mijn project en op deze manier kunnen zij zien wat ik heb gedaan.

“Ik vind het heel mooi en echt een toegevoegde waarde dat een deel van de opbrengst van mijn verkochte prints weer terugvloeit naar de Foundation, om zo nóg meer mensen aan schoon drinkwater te kunnen helpen.”

Heb je door de reis andere inzichten gekregen betreffende schoon drinkwater?

Voorafgaand aan mijn reis was ik op de hoogte dat de Marie-Stella-Maris Foundation zich bezighoudt met schoon drinkwater, maar verder heb ik hier niet te veel bij stil gestaan. Ook heb ik de foto’s van Linelle gezien over haar reis in samenwerking met de Foundation. Eenmaal in Oeganda was het heel indrukwekkend om te zien dat water het leven van de mensen zó op zijn kop zet. Als je het verhaal van de lokale bevolking hoort, dat is echt een wereld van verschil. Het plaatsen van regenwatertanks zorgt ervoor dat de bevolking niet meer zo ver met de jerrycans hoeft te lopen. Vooral voor de oudere generatie is dit belangrijk. Je wordt met name aan het denken gezet als je hoort wat het plaatsen van een regenwatertank gemiddeld kost. Je kan je haast niet voorstellen dat je met €200 à €300 het leven van een gezin zo kunt veranderen. Daarom vind ik het ook een hele mooie toegevoegde waarde dat een deel van de opbrengst van mijn verkochte prints uit deze serie, weer terugvloeit naar de Foundation om zo nóg meer mensen aan schoon drinkwater te kunnen helpen.

Wat is jou het meeste bijgebleven als je terugdenkt aan jouw reis naar Oeganda?

De hele reis was zo’n explosie, want het was zo kort en je doet zo veel. Elke dag ben je druk bezig en voordat je het weet zit je in het vliegtuig terug. Als ik terugkijk naar mijn beelden dan kan ik mij soms niet eens meer herinneren wat er op dat moment precies gebeurde. Ook voor mij blijft het nu nog een soort mysterie en dat vind ik wel iets hebben. Als ik terugdenk aan mijn reis, vind ik het vooral krankzinnig dat mijn fotoserie in drie dagen tijd tot stand is gekomen. Zonder een samenwerking met de Marie-Stella-Maris Foundation was dit mij nooit gelukt.

Wat is jouw grootste uitdaging op het moment?

Er komt een tentoonstelling aan en ik ga een boek uitbrengen. Het boek is zeker een droom. Ik ben gek op boeken en ik heb zelf ook een kast vol fotoboeken. Dit is echt een verslaving van mij. Al eerder is er een boek uitgegeven over de Marokko serie, maar dat is meer een naslagwerk geworden. Het boek over Oeganda gaat écht een kunstboek worden. We
zijn op het moment druk bezig met de samenstelling van dit boek, waarin de 107 beelden komen te staan. Daarnaast zijn wij ook bezig met een limited edition box met een selectie prints van dit project. Als ik zoiets doe, wil ik ook echt dat het kwaliteit heeft. Zo’n box moet het gevoel geven van; ‘dit wil ik hebben!’ Ik zou ook graag weer een reis maken. Het
liefst naar Mongolië of Nepal.